De keuze van Mieke
Met een flinke dosis sprankelende, maatschappelijk geëngageerde, visionaire en/of grappige boeken/podcasts/muziek/kunstwerken fungeert het GI-team als ‘charging station’ en biedt het een plek waar je tijdens de zomer je batterijen kan opladen. Deze week aan de beurt, senior advisor Mieke De Sutter. Zij laat ons even stilstaan bij onze plaats in de voedselpiramide en de verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt?
Braiding sweetgrass – Robin Wall Kimmerer (boek)
“All flourishing is mutual”
De koffers worden gemaakt. In haast, want zo gaat dat meestal, en omringd met goede voornemens: “nu gaan we wél goed voorbereid vertrekken”, “geen last minute gedoe deze keer”, “gewoon een plan maken en uitvoeren”. Tevergeefs, uiteraard. Maar één voorwerp ligt al weken klaar: het boek Braiding sweetgrass door Robin Wall Kimmerer, een Amerikaanse professor in botanica en lid van de Potawatomi Nation. Het boek werd mij aangeraden door iemand van ‘mijn village’ en nu is het mijn beurt om het boek door te geven. De daad van wederkerigheid is volgens Kimmerer namelijk een essentieel, maar vergeten begrip in de samenleving.
In tijden waar het individu centraal staat en iedereen op zoek gaat naar de eigen identiteit, we ontworteld leven van dorp of stad, we onze cultuur, taal, geloof en natie in vraag stellen, schenkt dit boek rust en vertrouwen. Het gaat snel voor ons als mensheid. We leven nog steeds met de biologische ingesteldheid van een roofdier. Onnodig, want we staan met kop en schouders bovenaan de voedselketen. Een gevaarlijke discrepantie, die het evenwicht in gevaar brengt. Het systeem zoals we het kennen staat onder spanning en lijkt de stresstest niet zonder kleerscheuren te doorstaan. De dreiging komt uit alle hoeken: economie, politiek, klimaat, milieu, gezondheid, cultuur, moraalfilosofie, religie, … en polariseert.
Wat Branding sweetgrass toevoegt, is de verloren dankbaarheid voor onze planeet. Met als doel die appreciatie te gebruiken als leidraad in de zoektocht naar een levenswijze die de stresstest wél kan doorstaan. Al eeuwenlang maken we deel uit van een groter geheel. Ondertussen bezitten we een schat aan wijsheden om van ons leven – en daaruit voortvloeiend – onze planeet, het best mogelijke leven te maken, met een planeet die we zonder schaamte kunnen doorgeven aan degene die ons volgen. We zijn echter vaak onwetend, zelf arrogant, over de kennis van inheemse voorouders. Kimmerer zet ons terug met onze voeten op de grond. Letterlijk. Ze doet dat door je op een filosofische manier mee te nemen in haar relatie met de natuur, zoals ze dat leerde van haar Indiaanse voorouders. Je ruikt het gras, je proeft de bessen, je ziet de fruitbomen groeien. Centraal staat reciprociteit, en finaal herdefinieert ze rijkdom. Eddie Vedder verwoordde het:
“There’s those thinking, more or less, less is more
But if less is more, how’re you keeping score?
Means for every point you make, your level drops
Kinda like you’re starting from the top
You can’t do that”
Doordat we ons als mensheid focussen op hoe we bovenaan de voedselpiramide kunnen blijven, zijn we vergeten dat we slechts een deel zijn van de keten. Terwijl het net die keten is waarvoor we als king of the jungle zorg voor moeten dragen, dat is onze verantwoordelijkheid. Einstein zei het al: “God doesn’t play dice with the universe”. Kimmerer leert ons appreciatie en reciprociteit en toont ons de schatkamer aan vergeten kennis. Ze doet ons het systeem zoals we het kennen in vraag stellen en inspireert om ongekende paden te bewandelen. De planeet overleeft het wel, maar de wonderen op deze wereld verdwijnen. Daarom: “All flourishing is mutual.”
