De Keuze van Anthony
Met een flinke dosis sprankelende, maatschappelijk geëngageerde, visionaire en/of grappige boeken/podcasts/muziek/
James Webb Space Telescope – hoogtepunt van het menselijk vernuft (ruimtetelescoop)
“We have uncovered wonders undreamt by our ancestors who first speculated on the nature of those wondering lights in the sky.
We’ve crossed the solar system and sent ships to the stars.
But we continue to search, we can’t help it.
A central element of the human future lies far beyond the Earth.”
Deze woorden van de weergaloze astronoom en wetenschapscommunicator Carl Sagan kondigden eind vorig jaar in een mission trailer de komst van de James Webb Space Telescope aan. Het begon allemaal in 1989. Toen kwam een kleine groep wetenschappers en ingenieurs bijeen die zich richtten op één vraag: “Wat komt hierna?” De Hubble-ruimtetelescoop stond op het punt te worden gelanceerd, maar de wetenschappers wisten al dat er nog iets belangrijker zou volgen. Deze zomer, zo’n 33 jaar na die eerste bijeenkomst, maakte de James Webb-ruimtetelescoop zijn eerste beelden. En wat voor beelden. De eerste, een zogeheten diepveldopname (zie onder), is van een stukje hemel dat voor een persoon die op aarde staat en omhoog kijkt ongeveer zo groot is als een zandkorrel die op armlengte afstand wordt gehouden. Wat je ziet is werkelijk overweldigend. Elke zichtbare stip is een sterrenstelsel. Elk sterrenstelsel bestaat op haar beurt uit miljarden sterren. Rond die sterren draaien planeten, met op die planeten … Wie weet! Het beeld is slechts een tipje van de sluier van Webb’s mogelijkheden.
Webb’s First Deep Field
De andere vier eerste waarnemingen laten de mogelijkheden zien van alle vier de geavanceerde wetenschappelijke instrumenten aan boord: van de ontdekking van water in de atmosfeer van exoplaneet WASP-96b, de geboorte en dood van een ster in de zuidelijke ringnevel, de kosmische dans van een compacte groep sterrenstelsels (Stephan’s Kwintet) die met elkaar botsen en nieuwe stervorming op gang brengen, tot nieuwe fasen van stervorming in een stellaire kwekerij binnen de Carinanevel.
Ringnevel M57
Kwintet van Stephan of HCG 92
De Carinanevel
Met de ruimtetelescoop kijken we maar liefst 13,5 miljard jaar terug in de tijd. Dat klinkt misschien vreemd, maar het is eigenlijk heel simpel. Licht heeft tijd nodig om te reizen. Hoe verder we kijken, hoe verder we terugkijken in de tijd. Neem bijvooreeld onze maan. Die staat 390.000 kilometer van ons vandaan. Het maanlicht doet er ongeveer 1,3 seconden over om die afstand te overbruggen. Als je dus naar de maan kijkt, zie je eigenlijk de maan zoals die 1,3 seconden geleden was. Verre sterrenstelsels staan miljarden lichtjaren van ons vandaan. Op die afstand laat hun licht ons zien hoe het heelal er miljarden jaren geleden uitzag.
Telescopen zijn in feite teletijdmachines. We kijken letterlijk terug in de tijd. Dat is werkelijk één van de grootste technologische en wetenschappelijke prestaties van onze beschaving, die ook nog eens een diepgaande filosofische en psychologische impact heeft. Vaak denken wij als volwassenen dat een kind of een puber geen idee heeft van wat een echt probleem is. In onze ogen beperkt hun gebrek aan ervaring in het leven hun perspectief. Maar durven wij – volwassenen – toegeven dat wij zelf ook een onrijpe blik hebben? Ons eigen gedrag en onze eigen gedachten vloeien immers meestal voort uit de overtuiging dat de wereld rond ons draait. Het kosmische perspectief die de beelden van Webb ons geven laten er geen twijfel over bestaan: dat is niet het geval. Dankzij Webb kunnen we ons een wereld voorstellen waarin iedereen – en mensen met macht en invloed in het bijzonder – een bredere blik kan krijgen op de positie van het menselijke bestaan in de kosmos. Deze cognitieve verschuiving in het bewustzijn zet al onze raciale, etnische, religieuze, nationale en culturele conflicten in perspectief. Het omarmen van dat kosmisch perspectief – dankzij Webb – kan ons allemaal een meer verlichte kijk geven op ons menselijk bestaan.
Bekijk hier de eerste beelden van de James Webb Space Telescope.
Bekijk hier de broadcast van NASA omtrent de eerste beelden.